Op 25 oktober hebben alle twaalf partijen in de Zaanse gemeenteraad een algemene beschouwing gegeven. In die beschouwing wordt ingegaan op de begroting 2017-2020 zoals die door het college is opgesteld. GroenLinks heeft gepleit voor een groene, duurzame stad waar inwoners ook daadwerkelijk meedenken over de ontwikkelingen. Hieronder de bijdrage.
Hoe bouw je een aantrekkelijke stad?
‘Hier wordt een stad gebouwd,’ zo zou de slogan van dit college kunnen luiden. Het college heeft grootse ambities en wil minstens twintigduizend woningen bijbouwen. GroenLinks vindt het goed dat er extra woningen bij komen, want de wachttijd voor starters is veel te lang. Maar wij hebben ook grote scepsis over de plannen.
Hier wordt een stad gebouwd, overal om ons heen. Twintigduizend nieuwe woningen is bijna één derde van het aantal woningen dat er nu in Zaanstad is. Stelt u zich zo’n uitbreiding eens voor… Per woning legt de gemeente er tienduizend euro bij uit het Transformatiefonds. Voor ontwikkelkosten en passende infrastructuur. Dit bedrag vloeit, volgens het college, namelijk automatisch weer terug in de gemeentekas. Omdat iedere woning extra OZB-gelden en een hogere uitkering uit het gemeentefonds oplevert. GroenLinks zet vraagtekens bij deze simplistische rekensom. Want betekent een toename van zo’n groot aantal woningen ook niet dat de behoefte aan andere voorzieningen toeneemt? Bijvoorbeeld de behoefte aan groen, frisse lucht, veiligheid, recreatie- en ontmoetingsmogelijkheden.
Mensen worden gelukkig van een groene omgeving. In Zaanstad zien we de laatste jaren juist veel bomen sneuvelen en de openbare ruimte verstenen. Flora en fauna worden opgeofferd om maar zo snel mogelijk woningbouw te realiseren. GroenLinks zal met diverse moties komen om het huidige groen te behouden en nieuw groen te stimuleren. Want als het aan ons ligt, wordt hier een groene stad gebouwd.
En de stad moet niet alleen groener, maar ook klimaatbestendiger worden. De laatste jaren hebben we heftige stormen en veel wateroverlast meegemaakt. Er moeten maatregelen worden getroffen om dergelijke overlast in de toekomst te beperken. Dit kan door bestrating en riolering aan te passen. Door te zorgen voor betere waterbergingsplaatsen en minder verstening. Er móet gebouwd worden aan een klimaatbestendige stad.
Op de ranglijst van 393 gemeenten, staat Zaanstad op de 338ste plek wat duurzaamheid betreft. Dat is beschamend voor een stad met zoveel ambities. GroenLinks denkt dat er met behulp van het Transformatiefonds grote stappen mogelijk zijn. Wat ons betreft moeten nieuwe woningen gasloos zijn en 100% energieneutraal. En wij willen alle scholen, alle overheidsgebouwen en alle panden van non-profitorganisaties helpen verduurzamen. Daarvoor willen wij revolverende leningen verstrekken uit het Transformatiefonds. Op die manier wordt er een duurzame stad gebouwd.
‘Overal haast en verkeer dat geen richting heeft’ – dit citaat lijkt een directe verwijzing naar Zaanstad. Er is enorm veel haast met woningbouwplannen, maar de richting van het college is soms niet te volgen. Prioriteit in grote projecten is niet te ontdekken. De werkzaamheden aan de Wilhelminasluis en de Spoorwegoverbouwing hebben grote vertragingen opgelopen. Wij pleiten al geruime tijd voor een veiliger rondweg in Westerkoog, een veiliger Guisweg-overgang, een veiliger Westzijde en een veiliger Vaartbrug in Krommenie. Laten we bij aanbestedingsopdrachten het belang van het langzame verkeer voortaan zwaarder meewegen. Zo wordt er een veilige stad gebouwd.
De luchtkwaliteit in Zaanstad overschrijdt de WHO-normen. GroenLinks wil maatregelen om de Zaanse lucht schoner te krijgen. Meer ‘green junkies’ – fijnstof vangende planten – langs drukke wegen en in de nabijheid van scholen en zorginstellingen. En meer stimulering van het elektrisch vervoer. In vergelijking met andere steden rijden hier bijzonder weinig elektrische auto’s rond. Terwijl juist schoner vervoer een belangrijke bijdrage kan leveren aan schonere lucht. Wat ons betreft wordt hier een schone stad gebouwd.
Terwijl het economisch beter lijkt te gaan, constateert GroenLinks een scherpere tweedeling in de Zaanse samenleving. Wijkteams hebben dagelijks te maken met mensen in financiële problemen: 26% van de inwoners kan moeilijk rondkomen. Werkgelegenheid blijft achter bij de landelijke cijfers. De GGZ-wachtlijsten groeien en 14% van de inwoners is laaggeletterd. Iedereen – van welke leeftijd, geaardheid, kleur of afkomst dan ook – moet meeprofiteren als er economische voorspoed is. Laten we toch vooral aan een sociale stad bouwen.
Er wordt beweerd dat MaakZaanstad de dialoog met de Zaanse inwoners heeft verbeterd. Tijdens de laatste bijeenkomst in de Vermaning was de kritiek echter snoeihard. Het frustreert inwoners mateloos dat zij mogen meepraten, maar dat er nauwelijks iets met hun inbreng wordt gedaan. Ook uit de Zaanpeiling blijft dat er een grote kloof gaapt tussen inwoners en het gemeentebestuur. GroenLinks stelt voor een deel van de overheadkosten van MaakZaanstad te besteden aan échte burgerparticipatie. Dan wordt er een stad gebouwd sámen met de inwoners.
GroenLinks zal veel moties indienen. Wij zien het als onze plicht om het naar onze smaak veel te rechtse beleid van dit college zo krachtig mogelijk bij te sturen. Want je kunt wel bouwen, bouwen en bouwen… Maar om ergens te willen wonen, is er meer nodig dan een grote hoeveelheid woningen alleen.