Niemand keurt het goed als jongeren iemand van de fiets trekken. En het is vanzelfsprekend onacceptabel als tieners op een politieauto dansen of er een peuk naartoe gooien. Maar het is wel heel gemakkelijk om de gefilmde jongens op basis van deze twee voorbeelden gelijk maar als ‘tuig van de richel’ en ‘straatterroristen’ te bestempelen. Te gemakkelijk. 

In Zaanstad heb je geen ‘no go-zones’. Er is geen enkele wijk waar je je onveilig hoeft te voelen. Niettemin is de situatie in Poelenburg verre van ideaal. Dat is al vele jaren zo. In maart 2009 werd dat al eens duidelijk tijdens de brand in winkelcentrum de Bloemkorf. Rotjochies verstoorden het werk van hulpverleners en zetten grote monden op. Dat leidde toen tot Kamervragen en verscherpt toezicht in de wijk.

Tuig van de richel of kwajongens?

Het lijkt erop dat vlogger Ismail Ilgul, gewild of ongewild, Poelenburg opnieuw op de politieke agenda heeft gezet. Sinds hij een maand geleden is begonnen met vloggen, wordt het leven in Poelenburg letterlijk in beeld gebracht. Tientallen jongeren figureren enthousiast in de dagelijkse filmpjes, vele tienduizenden jongeren bekijken de filmpjes op internet. Politici (met name van de VVD) duikelen sinds een paar dagen over elkaar heen om hun afschuw uit te spreken en hun spierballen te tonen (‘tuig van de richel’, ‘ze verdienen een klap op hun hoofd’) naar aanleiding van de videofragmenten. Op social media is de verontwaardiging nog groter (‘het leger moet eropaf’, ‘die gasten moeten in de nieuwgebouwde gevangenis worden gegooid’), terwijl enige nuance op zijn plaats is. Wat vooral te zien is in de vlogs, is kwajongens-stoerdoenerij. Er wordt naar elkaar geroepen, er wordt ‘ge-lucht-bokst’ en de politie wordt onbeleefd ontvangen. Maar behalve dat er iemand van de fiets wordt getrokken (waarvoor Ilgul bij Pauw excuses maakte) en het dansen op een politieauto (Zaandammers zullen trouwens zien dat dit niet in Poelenburg is gefilmd) is er nauwelijks sprake van crimineel gedrag. Een buurtbewoonster verwoordt het mooi: ze is écht niet bang voor de jongens, want ze doen je niks. Alleen maken ze soms wel wat al te veel lawaai. Veel omwonenden zijn het er verder over eens dat alle media-aandacht de spanningen in de wijk alleen maar lijken te vergroten.

Zoekende jongeren

Uit de video’s komt vooral naar voren dat dit ‘zoekende jongeren’ zijn. Ze vervelen zich rot in hun buurt en beginnen daardoor met elkaar te klieren. Het is haast lachwekkend naïef dat ze bij Pauw vervolgens een buurthuis ‘eisen’; wie zou dergelijk gedrag immers willen belonen? En toch raken ze wel een belangrijk punt aan. In de loop der jaren is er vreselijk veel bezuinigd op jongeren-, opbouw- en straathoekwerk. En daardoor is er veel verdwenen. Niet alleen faciliteiten, maar ook netwerken die de jongeren soms net het zetje in de goede richting geven. De wijkteams en de jeugdteams zitten er nog steeds bovenop, maar ook zij kunnen geen ijzer met handen breken. De hulpverleners verdienen meer (financiële) steun om hun taken te verrichten. Dáár zou op gefocust moeten worden.

In gesprek blijven

Het allerbelangrijkste is dat het gesprek gevoerd wordt en gevoerd blijft worden. Uit de vlogs en uit het optreden bij Pauw blijkt dat dit geen ‘zware criminelen’ zijn. Dit zijn rotzakjes die soms (ver) over de grenzen gaan en overlast (kunnen) veroorzaken. En dit zijn tegelijkertijd rotzakjes die de kans lopen om vreselijk te ontsporen. Die kans op ontsporing wordt alleen maar groter als de maatschappij uitsluitend met harde hand reageert en hen geen (tweede) kansen wil bieden. Ja natuurlijk, overtredingen moeten worden bestraft. Maar daarnaast moet er vooral ook gekeken worden naar een betere toekomst voor alle bewoners van deze wijk. En zullen er vele, vele, vele gesprekken moeten worden gevoerd. Met de overlastgevende jongeren, met andere jongeren, met de mensen die overlast ervaren, met de hulpverleners, met de handhavers en met iedereen die zich erbij betrokken voelt.

Positieve talenten

GroenLinks onderschrijft de oproep van Juliëtte Rot (DZ) van harte. Zij riep bij Pauw de jongeren op zich op hun positieve talenten te focussen. Op die manier kunnen zij een positieve bijdrage leveren aan de wijk. Daar hebben zij voldoende kwaliteiten voor, zo blijkt ook uit de filmpjes. Die oproep spreekt ons aan. Want om de wijk Poelenburg echt vooruit te helpen, is de inzet van alle inwoners meer dan welkom!