Van 25 september tot 4 oktober is het de Week van de Eenzaamheid. Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor eenzaamheid als een van de grootste problemen in het sociale domein waar we nu al tegen aanlopen en wat door de toenemende individualisering alleen nog maar dreigt toe te nemen. Eenzaamheid – het gevoel van niet erbij te horen – leidt vaak tot gezondheidsproblemen en dus tot hoge kosten in de zorg. Cynisch zou je kunnen denken dat alleen hierdoor het bestrijden van eenzaamheid grotere urgentie heeft gekregen. Wat is nu eenzaamheid en wat valt er tegen te doen?

 

Gevoelens van matige tot sterke eenzaamheid komt voor bij bijna een derde van de bevolking en lang niet alleen bij ouderen. Een veel gebruikte definitie is dat eenzaamheid het verschil is tussen het aantal gewenste contacten en het aantal werkelijke contacten. Mensen die veel contacten hebben kunnen toch zich zeer eenzaam voelen omdat ze vastzitten in een problematische gezinssituatie of een ziekte hebben waar ze niet graag over praten. Aan de andere kant zijn er ook mensen die slechts een of twee contacten hebben en daar volkomen tevreden mee zijn. Eenzaamheid wordt vaak wel versterkt door verlies van een partner, verlies van werk of een verhuizing. Het valt te vrezen dat de politiek van oudere mensen langer in hun huis te laten blijven ook de eenzaamheid nog zal vergroten. Er zijn echter ook mensen die hun hele leven al het gevoel hebben er niet bij te horen.

Wat valt er aan te doen? De Week van de Eenzaamheid is een initiatief van Coalitie Erbij om meer aandacht te vragen voor het bestrijden van eenzaamheid. Coalitie Erbij is een samenwerking van organisaties als o.a. Humanitas, de Zonnebloem, het Leger des Heils en Sensoor. Bewustwording van het probleem is natuurlijk een eerste goede stap. Die bewustwording is belangrijk voor iedereen, zodat je ook wat meer gaat letten op mensen om je heen, die door moeilijke fases in hun leven gaan. Dat geldt nog des te meer voor huisartsen en de sociale wijkteams die tijdig signalen kunnen opvangen van mensen die op het eerste gezicht misschien met heel andere problemen komen.

In de Week van de Eenzaamheid worden ook veel activiteiten georganiseerd. Het is alleen een utopie om te denken dat sterk vereenzaamde mensen daar ineens op afkomen. Die hebben echt een actief uitgestoken hand nodig om hun mee te trekken. Ook thuiszorg heeft hier een signalerende werking. De bezuinigingen daarop zijn ook in dit verband zorgelijk. Vaak zijn de werkers in de thuiszorg nog het enige contact wat mensen hebben. In dit verband zijn de zomervakanties, waarin veel instellingen niet voor vervanging kunnen zorgen een veel problematischer tijd voor eenzame mensen dan bijvoorbeeld Kerstmis, waarin we allemaal nog wel bereid zijn om te denken aan onze alleenstaande buurman. Laten we hopen dat door veel zorgtaken die nu bij de gemeenten komen te liggen er ook meer oog komt voor alle mensen in de wijken en meer mensen echt het gevoel krijgen erbij te horen. Wat mij betreft dient  ook hierop geëvalueerd te worden al zal ook dat niet eenvoudig zijn.

Meer informatie om eenzaamheid te bestrijden valt te vinden op www.samentegeneenzaamheid.nl en www.eenzaam.nl

Romkje Mathkor