Naar aanleiding van de vele alarmerende berichten over de bijensterfte zijn er ook in Zaanstad de laatste tijd lezingen hierover geweest. Hieronder treft u daarvan een verslagje aan. Om ons met eigen oren en ogen op de hoogte te stellen van de situatie van de bijen met name in Zaanstad, zijn wij met bijna de volledige fractie van GroenLinks op bezoek geweest bij bijenimker Martin Kruidenberg bij zijn bijenvolken in de Heemtuin. Hij heeft ons laten zien hoe hij te werk gaat en ook welke fascinerende instincten de bijen eigen zijn. De werkbijen passen automatisch een werkverdeling toe, zodat iedere bij weet wat zijn taak is. Steken doen ze echt alleen als ze zich bedreigd voelen. Dat was gelukkig bij ons niet aan de orde. Al was dat gezien onze beschermende hoofddeksels ook deksels lastig geweest......

Afgezien van een fascinerend dier is de bij een essentieel onderdeel van onze voedselketen. “If the bee disappeared off the surface of the globe then man would only have four years of life left. No more bees, no more pollination, no more plants, no more animals, no more man” Een uitspraak die wordt toegeschreven aan Einstein en die steeds vaker wordt aangehaald door de media omdat het in Europa en Noord-Amerika al jaren niet goed gaat met de bij en de bijensterfte is toegenomen.

Bij het Zaans Natuur- en Milieu overleg (ZNMO) vertelde imker Martin Kruidenberg namens de Zaanse Bijenstichting over de bijensterfte. De drie belangrijkste oorzaken die hij noemde zijn: een gebrek aan stuifmeel, het gebruik van neonicotinoïden en de varroamijt. Onder wetenschappers is er nog geen consensus over de belangrijkste oorzaak en waarschijnlijk is het een combinatie van deze factoren. Vanaf 1 december 2013 is er in de gehele Europese Unie een moratorium op toepassingen van drie neonicotinoïden (clothianidin, imidacloprid en thiametoxam). Deze beperking geldt voor twee jaar en geldt alleen voor toepassingen waaraan bijen blootgesteld worden, zoals coating van zaden. Andere toepassingen blijven wel toegestaan. In die twee jaar wordt er verder onderzoek verricht naar een relatie tussen het gebruik van deze middelen en bijensterfte. Laten we hopen dat er duidelijke conclusies uit dit onderzoek voortkomen.

Transition Town Zaanstreek vertoonde onlangs de film ‘Queen of the Sun: What Are the Bees telling us?’ Een indrukwekkende, maar vooral ook een redelijk positief gestemde documentaire. Natuurlijk waren er ook aangrijpende beelden van monocultuur in de landbouw, het gebruik van neonicotinoïden en kunstmatige inseminatie van bijen waardoor soorten zwakker worden en het minder lang volhouden. Het zijn allemaal voorbeelden van menselijk handelen die negatieve gevolgen voor de bij hebben. Toch waren de biologische- en hobbybijenhouders er van overtuigd dat zij het tij kunnen keren. Het was bijzonder om te zien dat mensen een emotionele band met hun bijen kunnen ontwikkelen. En dat resulteerde erin dat een aantal van de aanwezigen ook meteen na de film benieuwd waren hoe je zelf bijen kan houden. Jos Willemse, imker bij Odin, kon daar veel over vertellen. Wat mij met name interesseerde aan zijn verhaal is het ‘Bijenlint’. Daarbij zijn er verschillende plekken binnen een gemeente waar extra aandacht is voor het welzijn voor bijen, bijvoorbeeld door middel van de juiste beplanting. Deze plekken, die door bewoners worden onderhouden, vormen dan als het ware een lint door een gebied heen. Het gebrek aan stuifmeel wordt mede veroorzaakt door het gebrek aan biodiversiteit en aan het feit dat plekken die groen waren, zoals terrassen, worden betegeld.

Rosanne Kolvers