Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) heeft besloten dat er geen Asielzoekerscentrum komt in Zaandam. De investeringen en voorbereidingen die de laatste anderhalf jaar zijn verricht voor de AZC Saendenborch zijn dus voor niets geweest. Het COA heeft ertoe besloten omdat het aantal asielzoekers in Nederland fors is afgenomen.
Op zich zou het goed nieuws zijn als er inderdaad minder mensen op de vlucht zijn voor oorlog en geweld. Maar wie het wereldnieuws volgt, weet dat het net even anders ligt. Er zijn nog minstens evenveel vluchtelingen als twee jaar geleden, maar vanwege de Turkije-deal worden ze nu vastgehouden in landen waar de opvang vaak van een zeer bedenkelijk niveau is. En waar de veiligheid van de vluchtelingen vaak nauwelijks gewaarborgd lijkt.
Sinds de noodopvang in het In ’t Veldpark waren honderden vrijwilligers actief betrokken bij de Zaanse opvang van asielzoekers. En het beoogde Saendenborch bood een goede kans. Voor de vrijwilligers om bij te dragen aan de opvang en het bood vluchtelingen een grote kans op een snelle integratie in de Nederlandse samenleving.
Wanneer over afzienbare tijd het aantal asielzoekers weer zal stijgen (en die kans is zeer reëel), zal er weer vanaf nul moeten worden opgebouwd. Bestuurders zullen zich weer verrast tonen (‘hoe hadden we dat kunnen voorzien?’) en inwoners zich overvallen voelen (‘waarom is de opvang niet beter voorbereid en moet het nu zo snel en ad hoc?’). Het is te hopen dat er dan toch weer evenveel vrijwilligers te vinden zijn en dat het draagvlak in de Zaanse samenleving behouden kan blijven.
Inmiddels pleitten zelfs bestuurders van het COA en de VNG openlijk voor het instellen van een soort 'reserve-asielzoekerscentra'. Dat lijkt ons een verstandige zaak.