Het college van B&W heeft de gemeenteraad van Zaanstad gevraagd in te stemmen met een verlenging van de noodopvang van vluchtelingen in het Burgemeester In ’t Veldpark en met een tijdelijke opvang van vluchtelingen op het Hembrugterrein. De GroenLinks-fractie vindt dat Zaanstad een bijdrage kan én moet leveren aan de vluchtelingencrisis. Liefst door vestiging van een permanent Asielzoekerscentrum (AZC). Maar zolang een AZC nog niet gerealiseerd is, stemt de GroenLinks-fractie in met deze noodlocaties.

Eerlijk gezegd waren we verrast door het verzoek dat ons vorige week bereikte. We hadden uit eerdere contacten met het COA begrepen dat het de bedoeling was de noodopvang in het Burgemeester In ’t Veldpark per 12 december te sluiten. De blijvende toestroom van vluchtelingen en ook het feit dat de huisvesting van vergunninghouders danig stokt, heeft ervoor gezorgd dat de vraag naar opvangcapaciteit nog steeds groeiende is. Het college van B&W heeft de gemeenteraad voorgesteld om de noodopvang in het Burgemeester In ’t Veldpark zes maanden langer open te houden. Daarnaast is het verzoek gedaan om drie maanden lang 440 vluchtelingen op te mogen vangen op het Hembrugterrein. GroenLinks heeft met beide verzoeken ingestemd, maar daarbij wel de nodige kanttekeningen geplaatst.

Voorzieningen Veldpark
Enkele weken geleden hebben we al duidelijk gemaakt dat we de voorzieningen in de noodopvang beneden peil vinden. Er is maar een beperkte hoeveelheid wc’s (circa 14 toiletten voor 500 mannen) die slecht schoon te houden zijn. Dat heeft onder meer te maken met het gebruikte materiaal, zo heeft het COA ons verteld. Het is erg belangrijk om de hygiëne te waarborgen. Niemand wil dat er ziektes uitbreken of dat er opstandjes ontstaan vanwege de slechte voorzieningen. Het COA heeft ons verzekerd dat er gekeken gaat worden naar verbeteringen van de sanitaire voorzieningen. Overigens steken, in tegenstelling tot diverse berichten in de media, de vluchtelingen zelf ook de handen uit de mouwen bij het schoonmaken van het sanitair. De huidige grondplaten zijn echter onmogelijk nog fris te krijgen.
Een ander pijnpunt was de voeding. We zijn verheugd te horen dat de vluchtelingen de laatste tijd niet alleen magnetronmaaltijden krijgen. Twee maal per week wordt er vers voor hen gekookt. Fatsoenlijke voeding is namelijk eveneens essentieel voor de gezondheid van de bewoners. Helaas kunnen de vluchtelingen niet zelf koken, want in het park mogen geen kookvoorzieningen worden aangelegd.
De paviljoententen zijn goed bestand tegen slechte weersomstandigheden, zo heeft het COA ons verzekerd. Vanaf windkracht 8 moeten de tenten ontruimd worden, en waarschijnlijk ook wanneer er pakken van 20 centimeter sneeuw vallen. Maar de ruimten zijn prima te verwarmen en wat dat betreft dus ‘winterproof’. Het COA heeft expliciet bevestigd dat een vorstperiode geen probleem hoeft te zijn.
Een ander punt was het onderwijs voor vluchtelingenkinderen. Ook dat schijnt inmiddels voldoende geregeld te zijn. Er zitten meer dan twintig leerplichtige kinderen in het Veldpark. Wij vinden het belangrijk dat kinderen niet 24 uur per dag in de noodopvang hoeven te zitten, maar ook nog zoiets als een (zinvolle) dagbesteding hebben.

Hembrugterrein
Een ondernemer op het Hembrugterrein heeft de gemeente benaderd om te helpen bij de opvang van vluchtelingen. Hij heeft een gebouw dat de komende maanden niet gebruikt zou worden, en aangeboden dat voor drie maanden te bestemmen als noodopvang. Ook dat is natuurlijk geen ideale locatie, maar als tijdelijke opvang is het beter dan niets. De GroenLinks-fractie stemt er daarom mee in dat het aanbod van de ondernemer aanvaard wordt.

Vrijwilligers
De noodopvang in het Burgemeester In ’t Veldpark heeft een geweldig grote groep vrijwilligers op de been gebracht. Meer dan 350 vrijwilligers zetten zich met grote regelmaat in. In de Noorderkerk is het dagelijks tussen 14.00 en 16.00 uur een drukte van belang. Er wordt Nederlandse les gegeven, er wordt gemusiceerd en met elkaar gepraat. Dankzij deze geweldige vrijwilligers is de noodopvang in Zaandam van een aanvaardbaar niveau. Sterker nog, het is een voorbeeld voor veel andere gemeenten. Het achtuurjournaal heeft er aandacht aan besteed, en ook landelijke kranten hebben lovend over de vrijwilligers van de kerk geschreven. Het is een voorbeeld van hoe het óók kan. GroenLinks heeft ervoor gepleit dat de gemeente deze vrijwilligers (nog beter) faciliteert. Bovendien zien wij graag dat ook op de andere locaties (Achtersluispolder en Hembrugterrein) aan vrijwilligers de mogelijkheid wordt geboden een bijdrage te leveren aan de opvang.

Informatievoorziening
Omdat voor beide locaties een noodverordening nodig is, is burgemeester Faber uiteindelijk bevoegd om te bepalen of er wel of geen noodopvang ergens komt. De burgemeester heeft de gemeenteraad de afgelopen week op de hoogte gebracht en, in beslotenheid, de mening van alle partijen gevraagd. Ze heeft dat gedaan om het draagvlak onder de volksvertegenwoordigers te peilen. Een meerderheid van de gemeenteraad heeft het verzoek van B&W ondersteund. Het is van groot belang dat er zo goed mogelijk gecommuniceerd wordt met omwonenden en andere betrokkenen. Op donderdag 3 december worden daarom informatiebijeenkomsten georganiseerd. Hopelijk leiden deze bijeenkomsten tot open discussies, waarbij zoveel mogelijk (bezorgde) vragen beantwoord kunnen worden.
Er is in ieder geval al gezegd dat de vrijmarkten op Koningsdag en 5 mei gewoon door kunnen gaan. Voor de ‘kinderkermis’ zal waarschijnlijk wel naar een andere locatie gezocht moeten worden.

AZC
GroenLinks heeft er meermaals voor gepleit dat Zaanstad vaart maakt met het openen van een AZC. Een asielzoekerscentrum is een permanente plek, en het voordeel van een permanente plek is dat de voorzieningen beter zijn, dat het AZC beter ingepast kan worden in een buurt en dat er meer rust en duidelijkheid komt ten aanzien van de vluchtelingenopvang in Zaanstad. De gemeenteraad heeft een paar maanden geleden unaniem ingestemd met de komst van een AZC. De burgemeester vertelde echter dat het, onder andere vanwege het complexere vergunningentraject, helaas langer duurt dan van tevoren verwacht. Maar er is aan de gemeenteraad toegezegd dat er haast gemaakt gaat worden. Wat de GroenLinks-fractie betreft: liefst heel veel haast. Want het is helder dat de noodopvanglocaties puur voor noodopvang geschikt zijn.