De Zaanse politiek debatteert over de vraag of er een referendum moet komen over de bouw van het cultuurcluster. Twee hoogleraren hebben een advies gegeven over de vraag of een referendum over dit onderwerp kan worden gehouden. GroenLinks is van mening dat een referendum een gepasseerd station is. Lees hier de bijdrage van onze fractie in het debat. 

Om het stuk van de hoogleraren goed te doorgronden, heb je haast een studie closereading nodig. Wat staat er nou eigenlijk precies in hun advies? 

Voor ons, GroenLinks, zijn een vijftal zinnen cruciaal. Ik zal deze zinnen citeren. Op pagina 6 staat: “Daarom is het van belang het voorgelegde besluit als uitgangspunt van de beoordeling te nemen. De vraag is niet zozeer of een referendum kan worden gehouden over of er wel of niet een Cultuurcluster moet komen. De voorgelegde vraag is of het voorgelegde besluit, het definitieve kredietbesluit dus, wel of niet referendabel is, gelet op hetgeen artikel 3 van de Referendumverordening daarover bepaalt.” En op pagina 8 staat het volgende: “Uiteraard zijn in eerdere fase ook diverse besluiten m.b.t. de ontwikkeling en realisatie van het Cultuurcluster door de Gemeenteraad van Zaanstad genomen. […] In dat besluit stemde de raad in met de vestiging van een Cultuurcluster op de Figaro-locatie.”

Wij lezen hierin klip en klaar het volgende: de hoogleraren constateren dat het besluit over een cultuurcluster al gevallen is. De laatste zin van het citaat luidde namelijk: “In dat besluit [van mei 201] stemde de raad in met de vestiging van een Cultuurcluster”. 

Precies dat hebben wij vorige week ook al betoogd. En toen hebben we er ook op gewezen dat een amendement van ROSA – om niet over te gaan tot vestiging van een cultuurcluster – door een grote meerderheid van de gemeenteraad naar de prullenbak werd verwezen. Er waren destijds 9 stemmen voor het stoppen met het cluster, en 29 stemmen vóór. De gemeenteraad heeft willens en wetens op dat moment vóór een Cultuurcluster gestemd. 

Er is destijds alleen geen bedrag aan gekoppeld. En daarover – over het bedrag – zou je dus een referendum kunnen houden.

Maar is dat nou wenselijk? Om over het te besteden bedrag een referendum te houden? Wij denken dat ook de kultuurklutsers daar géén referendum over willen. De tegenstanders willen een referendum over wél of géén cultuurcluster. Maar dat besluit – zo onderschrijven de hoogleraren – is al lang en breed genomen. Een referendum daarover had in 2013 of eerder gehouden moeten worden. Daarvoor is het nu te laat. 

In 2013 zijn afspraken gemaakt met de NS. Er zijn afspraken gemaakt met culturele instellingen die steeds nader zijn vormgegeven. En zij kunnen inmiddels niet wachten tot dat cultuurcluster gebouwd gaat worden. En zij zijn niet de enigen die we niet moeten laten wachten. De mensen in Westerwatering, die op een spoorwegoverbouwing wachten, moeten we niet langer laten wachten. De mensen die op een goede fietsenstalling wachten, moeten we niet langer laten wachten. We moeten de mensen die wachten op een betere bereikbaarheid van het station én het gemeentehuis, niet langer laten wachten. 

Een referendum is alleen een goed instrument als je het op het juiste moment over het juiste onderwerp inzet. Helaas voor al diegenen die liever geen prachtige, nieuwe huisvesting neerzetten voor de culturele instellingen van Zaanstad… dat moment is ons inziens al een paar jaar geleden gepasseerd.