Op 26 januari jl. verscheen in het Noord-Hollands Dagblad een artikel waarin een
woordvoerster van het kenniscentrum seksualiteit van de Rutgers Nisso Groep stelde
dat hulpverleners te weinig doen voor vrouwen en meisjes die zwanger zijn geraakt door
seksueel geweld. Om te weten hoe hier in Zaanstad mee wordt omgegaan, heeft de fractie van GroenLinks vragen gesteld aan het College van B & W.
Acht op de duizend zwangerschappen blijken het gevolg te zijn van seksueel geweld, dat wil zeggen van incest of van verkrachting. Een extra probleem is dat het vaak vluchtelingenmeisjes en -vrouwen zijn. De professionele hulp aan deze vrouwen laat te wensen over. Dat zou voor een groot deel komen doordat hulpverleners het niet in de gaten hebben of het niet kunnen of willen geloven. Daarom wordt voorgesteld dat arisen en verloskundigen specifiek getraind worden om het een en ander te signaleren.
Misschien heeft de GGZ hier een taak om vrouwen te helpen over een drempel heen te komen en zich kwetsbaar open te stellen, de schaamte achter zich te laten zodat ze de hulp kunnen krijgen die ze nodig hebben. Misbruik en verkrachting kunnen leiden tot serieuze psychische en seksuele problemen en destructief gedrag.
Wij stellen u hierover de volgende vragen:
1. Is het college bekend om hoeveel vrouwen het in Zaanstad naar schatting gaat? Geregistreerd en niet geregistreerd. Of te wel, hoe groot is het probleem hier?
2. Vindt het college dat dit een zeer serieuze zaak is die zorgvuldig moet worden opgepakt?
3. Hoe is het thans gesteld met de eerste lijnzorg binnen onze gemeente aan vrouwen die door misbruik en verkrachting zwanger zijn geworden?
4. Hoe staat het met de zorg van vluchtelingenmeisjes en -vrouwen die extra risico lopen?
5. Is het college bereid om te stimuleren dat dit soort gevallen beter getraceerd en gesignaleerd kunnen worden?
6. Welke functie kunnen de politie en instanties als vluchtelingenwerk hierbij vervullen?
7. In hoeverre kan en is het college bereid om middels een campagne vrouwen en hulpverleners bewuster te maken van dit soort gevallen?
Sevinç Kük
Fractie GroenLinks Zaanstad
= = =
Deze vragen zijn als volgt beantwoord:
1. Is het college bekend om hoeveel vrouwen het in Zaanstad naar schatting gaat? Geregistreerd en
niet geregistreerd. Of te wel, hoe groot is het probleem hier? Specifieke registratie van zwangerschap ten gevolge van seksueel geweld vindt niet plaats. Een schatting van de omvang is moeilijkte geven, zoals bij navraag ook is aangegeven door diverse instellingen die met deze problematiek in aanraking zouden kunnen komen. Er is echter geen reden om aan te nemen dat de aantallen in Zaanstad afwijken van de schatting zoals aangegeven in het artikel door de Rutgers Nisso Groep. Daarbij wordt uitgegaan van 8 op de 1.000 zwangerschappen. Uitgaande van ca. 1.600 geboorten (los van gevallen waarin sprake is van voortijdige beeindiging van de zwangerschap) in Zaanstad per jaarzou het kunnen gaan om ca. 13 gevallen per jaar.
2. Vindt het college dat dit een zeer serieuze zaak is die zorgvuldig moet worden opgepakt? Het college vindt seksueel geweld in alle gevallen onaanvaardbaar, en is met u van mening dat in gevallen waarin dat leidt tot zwangerschap uiterst zorgvuldig moet worden gehandeld door degenen die dit vermoeden of signaleren.
3. Hoe
is het thans gesteld met de eerste lijnzorg binnen onze gemeente aan vrouwen die door misbruik en verkrachting zwangerzijn geworden? Er zijn diverse instellingen die zorg en hulpverlening bieden waarbij deze problematiek een rol kan spelen:
* de huisartsen en verloskundigen bieden algemene begeleiding bij zwangerschappen; mochten zij vermoeden of signaleren dat sprake is van zwangerschap door seksueel geweld dan verwijzen zij door naar specifieke hulpverlening. Door de samenwerking in de Centra voor Jeugd en Gezin vindt sneller doorverwijzing en samenwerking plaats tussen bijvoorbeeld consultatiebureauverpleegkundigen en het algemeen maatschappelijk werk;
* het Advies- en Steunpunt huiselijk geweld kan mensen over dit onderwerp adviseren en zonodig toeleiden naar opvang en/of hulpverlening door de Stichting maatschappelijke dienstverlening SMD (maatschappelijk werk) en de Blijfgroep, als het gaat om slachtoffers van huiselijk geweld;
* stichting Vluchtelingenwerk biedt begeleiding aan vluchtelingen, onder wie zich slachtoffers van seksueel geweld kunnen bevinden;
* GGZ Dijk en Duin biedt hulp aan mensen met psychische problemen, zoals het verwerken van traumatische ervaringen door seksueel geweld en een eventueel daaruit voortvloeiende zwangerschap;
* vanaf 1 maart 2009 start de GGD een 'SENSE-poli
, waarbij brede dienstverlening wordt geboden op het terrein van seksualiteit, varierend van voorlichting tot hulpverlening na abortus, seksueel geweld, incest e.d. De medewerkers zijn getraind om alert te zijn op zwangerschappen die voortvloeien uit seksueel geweld; tijdens de intake wordt standaard (door)gevraagd naar onaangename ervaringen rond zwangerschap en abortus. Daarnaast wordt regelmatig voorlichting gegeven over huiselijk geweld waaronder seksueel geweld, bijvoorbeeld door het algemeen maatschappelijk werk bij HOMEZ (opvang voor jonge zwangere vrouwen), waarbij ook Straathoekwerk betrokken is. Door dergelijke initiatieven wordt getracht om de bespreekbaarheid van het onderwerp enigszins te vergroten.
4. Hoe staat het met de zorg van vluchtelingenmeisjes en -vrouwen die extra risico lopen? Zie ook het antwoord op vraag 3. Stichting Vluchtelingenwerk biedt begeleiding aan vluchtelingen, onder wie zich slachtoffers van seksueel geweld kunnen bevinden. Met name onder vrouwen en meisjes komt het regelmatig voor dat zij in het land van herkomst slachtoffer zijn geweest van seksueel geweld of (dreigende) gedwongen prostitutie. Mocht tijdens de begeleiding vanuit Vluchtelingenwerk duidelijk worden dat dit ook zwangerschap ten gevolge heeft (gehad) dan wordt daarvoor passende hulpverlening geboden. In zijn algemeenheid geldt dat signalering en hulpverlening rondom zwangerschap door seksueel geweld lastiger is als het gaat om illegaal in ons land verblijvende meisjes of vrouwen die vanwege hun illegaliteit geen hulp vragen/toelaten.
5.
Is het college bereid om te stimuleren dat dit soort vrouwen en gevallen beter getraceerd en gesignaleerd kunnen worden?
en
6. Welke functie kunnen de politie en instances als Vluchtelingenwerk hierbij vervullen?
In hoeverre kan en is het college bereid om middels een campagne vrouwen en hulpverleners bewuster te maken van dit soort gevallen? Het college zal in het onder 6. genoemde overleg de bewustwording onder hulpverleners aan de orde stellen. Het voeren van een algemene campagne gericht op vrouwen lijkt het college niet proportioneel, en ook weinig effectief.
Het College van Burgemeester en Wethouders van Zaanstad
Het college zal dit onderwerp aan de orde stellen in het reguliere overleg dat de gemeente voert met de verschillende betrokken organisaties zoals de eerstelijnsgezondheidszorg, Bureau Jeugdzorg, de politie, stichting Vluchtelingenwerk, de GGD, GGZ Dijk en Duin, Stichting Maatschappelijke Dienstverlening en de Blijfgroep.
7.