Terwijl de kredietcrisis bezig is ongenadig hard toe te slaan, bonken klimaatwetenschappers hard op de deur van de politici. De boodschap is zeer verontrustend. De gevolgen van de klimaatverandering zijn ernstiger dan verwacht. Dit concluderen meer dan 2000 wetenschappers uit 80 landen die de afgelopen week in Kopenhagen hebben gesproken over de laatste onderzoeksgegevens.
Oceanen lijken steeds minder goed in staat om kooldioxide op te nemen en zo het broeikaseffect af te remmen. Het ijs op de beide polen blijkt in een hoger tempo te smelten dan uit oude klimaatmodellen blijkt. De zeespiegel blijkt veel sneller te stijgen dan eerder verwacht. Niet van 18 tot 59 centimeter ronde het einde van deze eeuw, maar waarschijnlijk meer dan een meter.
Bij een temperatuurstijging van 2 graden Celsius (waarmee rekening werd gehouden in het meest optimistische scenario) zal 20 tot 40% van de tropische bossen sterven. Als het nog een graad warmer wordt zelfs tot 75%.
Het meest dramatische scenario dat het IPCC in 2007 heeft geschetst, blijkt zich op dit moment te voltrekken. Volgens de wetenschappers is er geen tijd te verliezen. De toename van de broeikasgassen in de atmosfeer moet heel snel tot stilstand komen.
Feiten worden gepresenteerd. Overdrijven, zoals sommige sceptici zeggen, is niet nodig. Zeker is dat wij bezig zijn in een paar decennia de koolstof te verbranden die de natuur in een miljoen jaar heeft geproduceerd
De biologe Katherine Richardson, betrokken bij de organisatie van de Kopenhagen conferentie, zegt dat volgens de voorzichtige conclusie van het IPCC de kans dat de aarde opwarmt en menselijk handelen daarvan de oorzaak is, meer dan 90% is. Zij zegt:” Zou u in een vliegtuig stappen met een kans van 10% dat u veilig landt?”
De Deense premier Rasmussen erkende de noodzaak voor politici om zich bij dit onderwerp te laten leiden door de wetenschap.
Wat te doen?
Meer besteden? Meer consumeren, zoals vele economen en politici voorstellen in de huidige economische crisistijd? Makkelijker weer een lening krijgen van de bank waarmee we een nieuwe auto, een nieuwe keuken, een nieuwe bank kunnen kopen? Doorgaan met leven op de pof?
De huidige “kopersstaking” doet ons mondiale kapitalistisch systeem in zijn voegen kraken. Maar zorgt er tegelijkertijd misschien voor dat wij heel eventjes aan de doelstellingen van het Kyoto-protocol voldoen: 20% minder CO2 uitstoot.
Gevangen als wij zitten in de “rat-race” van een samenleving die gebaseerd is op meer-meer-meer kunnen wij alleen maar oplossingen in die richting bedenken. Terwijl de klimaatcrisis ons juist dwingt na te denken over andere richtingen, een andere leefwijze.
Wij plunderen de aarde, verbruiken in honderd jaar wat in een miljoen jaar in de bodem is opgeslagen en er komt een moment waarop het op is. De grondstoffen verbruikt, de omgeving vernield en het ecosysteem ontwricht.
Vaak denk ik aan een tekst van Bertold Brecht: “Mehr her, schreien die gasten. Bis die Wert die Rechnung zeigt!”
De hoogte van die rekening begint steeds duidelijker te worden.
We zullen nu moeten investeren in energieneutrale woningen, in duurzame energie (wind, water, zon), in goed openbaar vervoer. Leg nieuwe spoorrails, bestel nieuwe treinen en zet in de tussentijd bussen in om werknemers te vervoeren. Doe de brandstof op de bon.
Voor 49 euro naar Spanje vliegen is krankzinnig en heeft niets te maken met verworven rechten.
De techniek zal een bijdrage kunnen leveren in het zoeken naar een uitweg. Elektrische auto’s kunnen de toekomst zijn. Nu zien wij in een enkele showroom of op een internationale autobeurs de eerste protypes/modellen verschijnen. Misschien kan over 5 jaar de eerste rijke excentriekeling een dergelijke auto aanschaffen. Maar de massaproductie zal nog vele jaren op zich laten wachten.
Als de politici, zoals de Deense premier zegt, zich daadwerkelijk zullen laten leiden door de wetenschappers, dan is het nu tijd voor crisismanagement. Nu moet er gehandeld worden in een overbruggingsfase naar een schonere wereld. De aarde draagt het gewicht van ons gedrag niet veel langer. Wij hebben de aarde te leen van onze kinderen. Ook zij moeten toekomst hebben. Daarvoor zal onze generatie offers moeten brengen.
Kees van den Berg