Dat is de titel van de Algemene Beschouwingen uitgesproken op 11 november door de fractievoorzitter van GroenLinks bij de behandeling van de begroting van 2009. De volledige tekst volgt hieronder.
“Het Waagstuk van de Hoop” (The Audacity of Hope) is de bestseller, die Barack Obama schreef over zijn politieke ervaringen en inspiratie om the American Dream, de Amerikaanse droom, te herwinnen.
Om minstens twee redenen spreekt het boek ons aan. We zitten nu midden in de kredietcrisis en een recessie nadert met rasse schreden. Daarvan kunnen veel mensen de dupe worden en ontwikkelingsplannen kunnen vertragen. De mensen die de dupe worden zullen vaak de kwetsbaren zijn, de economisch zwakkeren. Kans op ontslag en minder kans op re-integratie. Vastlopen in schulden en niet kunnen rondkomen van de bijstand. De Voedselbank zal helaas nog lang nodig zijn. Het is de taak van de politiek om daar bovenop te zitten en te waarborgen dat voor iedereen een fatsoenlijk bestaan is weggelegd. De woningbouw en de stadsontwikkeling kunnen ook last krijgen van een haperende economie. Toch willen we “de hoop” er in houden. De kredietcrisis biedt ook kansen. Kansen om de economie van de ongebreidelde vrije markt en het onnavolgbare flitskapitaal aan banden te leggen. Kansen ook voor de omschakeling naar een “groene” economie, die meer werkgelegenheid schept en beter is voor het milieu.
Ons tweede punt is de kloof tussen de politiek en de burgers. De mondige en onafhankelijke burger komt op voor zijn belangen, waarbij het persoonlijke sluipenderwijs de maat dreigt te worden voor het publieke gedrag. (Jos van der Lans in zijn boek Koning Burger). Als politiek werken we er aan, ook hier in Zaanstad, om nieuwe vormen te vinden. Om de cultuur van bureaucratische onverschilligheid te doorbreken, ons niet op te sluiten in de kantoren, maar serieus werk te maken van overleg en betrokkenheid. We zijn er echter nog niet, zoals helaas telkens weer blijkt. Obama is vooral bezig daarin verandering te brengen. Om onze gezamenlijke waarden en belangen te herontdekken en ons er gezamenlijk voor in te zetten. Zo blijven wij gaan voor het Waagstuk van de Hoop.
Voorzitter,
GroenLinks heeft waardering voor de voorliggende begroting. Er wordt een serieus en gedegen beleid gevoerd, financieel en inhoudelijk. Binnen de beperkte mogelijkheden wordt ingezet op onze ambitieuze milieudoelstellingen, verkeer en vervoer, sociaal beleid, de sport en onderwijshuisvesting. De werkgelegenheid is aangetrokken en de grote projecten maken goede vorderingen. De invoering van de WMO verdient een compliment. De Boerenmarkt bij de Bullekerk is een aanwinst. Het verheugt ons dat Zaanstad besloten heeft om Millenniumgemeente te worden.
GroenLinks heeft de volgende opmerkingen en wensen:
Financiën.
Gezien de onstabiele economische situatie is de kans groot dat de ons voorliggende begroting daarvan negatieve gevolgen gaat ondervinden. Als dat zo is moet dat zo spoedig mogelijk in kaart worden gebracht. Wij denken dan ook dat in het eerste kwartaal van 2009 een rapportage op hoofdlijnen van de mogelijke gevolgen voor Zaanstad gewenst is. Vraag: wil het College dat toezeggen? **)
Ruimtelijke Ordening en Wonen.
Ons wacht in 2009 een spannend jaar. Het is niet alleen het proefjaar voor de toepassing van projectbesluiten. We gaan in principe ook de gehele ruimtelijke indeling van de stad bepalen voor de komende decennia met Perspectief op de stad en de gemeentelijke structuurvisie. Wij vinden nog eens vier jaar lang 100.000 euro per jaar voor ons Perspectief wel veel. Vraag: kan het College aangeven hoe het Perspectief op de stad in twee jaar kan worden afgerond? **)
Eind 2009 gaat StudioCity gesloten worden. Dat betekent dat honderden jongeren geen onderdak meer hebben. Opvang wordt verwacht in Aurum en op diverse plekken in de stad. Maar Aurum is al voor 90% verkocht. Vraag: wil de wethouder binnen 3 maanden een voorstel aan de raad uitbrengen hoe dit probleem opgelost gaat worden? **)
Inverdan.
Wij zijn het oneens met de mening van het College dat er voldoende fietsenrekken bij het station zijn. Aan de westkant telden wij 150 fietsen buiten de volle rekken. Aan de centrumkant stonden honderden fietsen tegen gebouwen en hekken. Verder rekenen wij op spoedige informatie waar in de toekomst de fietsen geplaatst kunnen worden in de binnenstad, vooral op de Ontdempte Gracht. **)
Jeugd.
Zwerfjongeren van 12 tot 16 jaar. De wethouder heeft aangegeven dat de Passant kan doorgaan totdat het nieuwe beleid is vastgesteld. Vraag: hebben wij goed begrepen dat daarmee ook zwerfjongeren van 12 – 16 jaar tot zo lang daarvan gebruik kunnen blijven maken. En wordt deze leeftijdscategorie expliciet opgenomen in het nieuwe beleid?
WMO.
Vanaf 1 januari 2009 dreigt door rijksbezuinigingen op de AWBZ het ondersteunende beleid op grondslag bij psychosociale problemen overgeheveld te worden naar de gemeente. Zonder de benodigde financiële middelen.. De VNG noemt het onrealistisch en onverantwoord. De wethouder heeft al geprotesteerd.
Wij stellen voor om als raad gezamenlijk een motie aan te nemen om bezwaar te maken bij de Regering, met een afschrift naar de TK en de VNG.(motie).
Bovendien wordt per 1 januari het preventieve Huisverbod ingevoerd zonder duidelijke instructies en voldoende geld. Het welzijnswerk en de SMD zijn hierop niet berekend. Wij willen van het College horen hoe zij hier mee om denken te gaan (motie).
Brandweer.
Zoals eerder aangegeven vinden wij de constante groei van de uitgaven zorgwekkend. Hoe zeer de brandweerzorg een primaire taak is voor de overheid, wij kunnen als Raad niet toestaan dat er alsmaar grote bedragen jaarlijks extra naar de brandweer gaat. We missen een plan van aanpak n.a.v. de kwaliteitsfoto. We denken dat sommige uitgaven te vroeg komen en willen dan ook temporiseren. Wij stellen voor de extra beleidscapaciteit voor 2009 te beperken tot 85.000 euro **)
Tevens vragen wij het College met spoed voorstellen te ontwikkelen om te komen tot een beheersing van de kosten voor de regionale brandweer.(motie met CDA, PvdA en SP).
Klimaatneutraal. GroenLinks stelt met genoegen vast dat nu hard werk gemaakt wordt van onze ambitie om in 2020 klimaatneutraal te zijn en tot de toptien van Nederland te behoren. In november vindt de Startconferentie plaats en de Ruimtelijke Milieuvisie is de inspraakprocedure ingegaan.
Het Vogelopvangcentrum in Krommenie worstelt met financiële tekorten. In het kader van dierenwelzijnsbeleid zou dit een structurele subsidie verdienen. In afwachting daarvan verzoeken wij de Raad dringend om in 2009 eenmalig 30.000 euro ter beschikking te stellen om faillissement en sluiting te voorkomen. (motie).
Het ZNMO krijgt op verzoek van de Raad jaarlijks voor 25.000 euro aan projectopdrachten van de gemeente. Vraag: Gebeurt dat ook weer voor 2009?
Communicatie.
Elke organisatie wil in de presentatie van tijd tot tijd vernieuwing. GroenLinks heeft echter moeite met het forse bedrag van 364.000 euro voor een nieuwe huisstijl.
Wij stellen voor deze post te beperken tot maximaal 300.000 euro. (amendement).
In Zaanstad ontberen we nog steeds een Zaan.T.V. Wat zou dat kunnen helpen om de burgers te informeren over wat de gemeente allemaal doet en zo meer bij de stad te betrekken. Vraag: wil het college onderzoeken hoe binnen het budget voor Communicatie geld kan worden vrijgespeeld om een Zaan T.V. te beginnen? **)
Precario voor Woonboten.
Wij waarderen de toezeggingen van de wethouder, maar vinden een verhoging van 36% nog steeds fors. De woonbootbewoners hebben het onzekere gevoel dat zij door gebrek aan onderbouwing in de toekomst met verdere verhogingen opgezadeld kunnen worden. De vergelijking met walbewoners is moeilijk te onderbouwen. De vergelijking met omliggende gemeenten zal verdiept moeten worden uitgevoerd. Wij stellen voor om eerst die vergelijking af te ronden en daarna een besluit over de precario voor woonboten te nemen (motie).
Cultuur.
Wij stemmen in met de structurele verbeteringen en de herroeping van de korting op de amateurkunst. Een oplossing voor de restauratie van monumenten komt bij de volgende Kadernota. Wij bepleiten extra subsidie voor het MUZ-theater, zodat dit in stand gehouden kan worden (motie). Inmiddels zijn we geconfronteerd met twee nieuwe problemen. Filmhuis de Fabriek heeft liquiditeitsproblemen en een structureel subsidieprobleem De Kade moet op zeer korte termijn brandwerende maatregelen nemen ten bedrage van 20.000 euro.
GroenLinks onderstreept het belang van goede en voldoende onderwijshuisvesting Bij diverse scholen zijn belangrijke vorderingen gemaakt of gaande. Wij zijn bezorgd over de vertraging bij de nieuwbouw voor Pascal-Zuid. Voor Saendelft-Oost moet het tijdelijke schoolgebouw er zo spoedig mogelijk komen. Wij zijn voorstander van scholen midden in de wijk en tégen scholen op een industrieterrein. Alles afwegend is voor ons het bouwen op het grasveld tegenover de huidige school de beste optie. Wel zien we graag onderzocht of het volume minder kan en of van de parkeerplaatsen kan worden afgezien.
Voorzitter,
Wij waarderen de vernieuwende en inspirerende aanpak van Obama. Al hadden wij nòg liever gezien dat Cynthia McKinney, de groene kandidate met een budget van 200.000 dollar, had gewonnnen. Wij hopen dat Obama zijn ideeën kan realiseren, al zal het ook voor hem moeilijk zijn om op te boksen tegen de machten. Zoals ook hier in Zaanstad College en Raad dagelijks te maken hebben met allerlei belangen, wetmatigheden en beperkte middelen. Van belang is om in de verandering te blijven geloven. Juist in deze tijd komt het aan op onze échte reserves: onze politieke idealen en uitgangspunten. Wij wensen College en Raad daarbij veel succes. Yes we can!
Bert Boer, 11 november 2008.
**) afhankelijk van de beantwoording komen wij op deze punten met moties of amendementen.