GroenLinks vindt vervoer over water en dus over onze ader de Zaan heel belangrijk.
Wij volgen daarom de plannen voor een nieuwe sluis en een nieuwe Zaanbrug bij Wormer met grote belangstelling en hebben daarover het volgende agenda-initiatief ingediend. Dit wordt a.s. donderdag, 4 februari a.s., besproken in het Zaanstad Beraad om 20.30 uur.

GroenLinks vindt het zeer verheugend dat het project Vaart in de Zaan, dankzij forse steun van andere overheden, de laatste fase in kan gaan, nl. realisering! Goed voor de economie, ook op langere termijn. Goed voor het bevorderen van vervoer over water als goedkoop en milieuvriendelijk alternatief voor wegvervoer. En zeker in deze tijd goed voor de werkgelegenheid. De nu voorliggende projecten zijn gezamenlijk begroot op bijna € 70 miljoen, waaraan Zaanstad bijna € 17 miljoen bijdraagt. Dat is circa 25 %.

De oorspronkelijke plannen dateren uit 1997, toen het convenant werd afgesloten. Sindsdien hebben zich ontwikkelingen in de binnenscheepvaart voltrokken en zijn omstandigheden en inzichten gewijzigd. De Raadsinformatiebrief Z 2009/110499 geeft dat wel enigszins aan, maar is summier en laat zaken onbenoemd. Bovendien bevat het NKGZ-journaal van december 2009 andere cijfers over bijvoorbeeld de diepgang in de nieuwe sluis dan de raadsinformatiebrief. GroenLinks wil graag debat over de volgende aspecten:  

  1. Commitment en promotie: verschillende bedrijven verzoeken dringend om vernieuwing en vergroting van de sluis om grotere en zwaarder geladen schepen door te kunnen laten.  Dat betreft klasse 5A (110 mtr en 3.000 ton) en voor een deel van  het traject op aanvraag zelfs schepen van 135 mtr en 3600 ton Daarnaast is promotie van meer vervoer per schip uit oogpunt van kosten en milieu gewenst. Tot aan Alkmaar ( HVC, cruiseschepen, enz.) en zelfs Den Helder toe. Daartoe moet er een masterplan komen waaruit de behoefte en de commitment voor de vervoersstromen van de bedrijven blijkt. De volledige supply chain moet in kaart worden gebracht ( iets voor studenten vervoerseconomie?). Tevens dient Zaanstad, in samenwerking met de Stadsregio en de Provincie, een promotieplan te ontwikkelen om vervoer over water actief te stimuleren.  Dat is ook een doelstelling van de rijksoverheid.
  2. Diepte van de vaargeul in de Zaan. Die is beperkt omdat bijv. binnenvaartschepen die via de Bovenrijn en het Amsterdam-Rijnkanaal komen niet dieper kunnen liggen dan 3,80 tot 4,00 mtr. Het is verstandig om de nieuwe sluis 5 mtr. diep te maken om sneller invaren mogelijk te maken en om cavitatie te voorkomen, maar de vaargeul in de Zaan hoeft niet zo diep gemaakt te worden. Dat scheelt in de kosten van het regelmatig onderhoud.
  3. De nieuwe Zaanbrug zuidelijker. GroenLinks Wormerland stelt voor om de nieuwe brug ter hoogte van de Goudastraat in Wormerveer aan te leggen. Behalve een aantrekkelijke ligging voor Wormer biedt dit voor de scheepvaart het voordeel dat de brug niet meer in een bocht van de Zaan ligt. Dat maakt dat de brug korter en daardoor goedkoper kan. Bijkomend voordeel is dat tijdens de nieuwbouw de bestaande Zaanbrug gebruikt kan blijven worden.
  4. Nieuwe technieken en financiële risico’s. Bij de uitwerking van de plannen moet gekeken worden naar de nieuwste ontwikkelingen zoals bijv. het gebruik van AIS transponders die door het ministerie van V&W verplicht gesteld gaan worden. Het biedt voordelen voor prioriteitsbepaling bij openstelling bruggen, calamiteiten bestrijding en exacte positiebepaling van de schepen. Verder hebben wij behoefte aan een meer gedetailleerde berekening van de investeringen en jaarlijkse onderhoudskosten, de verwachte opbrengsten en de afspraken over de financiële risico’s van dit project.
  5. Bescherming gebouwen Zaanoevers. Met de ontwikkeling naar steeds grotere schepen en intensiever gebruik van de Zaan neemt de kans op incidenten toe. In het kader van dit project dient daarom tevens gekeken te worden naar de risico’s voor bebouwing langs de oevers. Waarbij zorgvuldig dient te worden afgewogen of en op welke wijze beschermende maatregelen toegepast worden. Een goede balans tussen veiligheid en het zicht op de fraaie Zaanoevers.   

 Bert Boer