Er verschijnen de afgelopen weken veel berichten in de media over het Cultuurhuis en een eventueel referendum daarover. In die berichten staan veel halve waarheden en minstens zoveel grove onwaarheden. Hieronder proberen wij enkele terugkerende vragen te beantwoorden om een paar feiten helder te krijgen.

Kost de bouw van het Cultuurhuis inderdaad 50 miljoen?
Nee. Zoals de initiatiefnemers van een referendum (de Kultuurklutsers) in de krant (NH Dagblad, 8 februari) zelf al aangeven is dat een ‘verzinsel’ van hen. Op dit moment heeft de gemeenteraad minder dan 36 miljoen gereserveerd voor de bouw van het Cultuurhuis.

Is dat niet héél veel geld?
Ja, dat is veel geld. GroenLinks vindt het belangrijk om na jarenlange bezuinigingen te investeren in cultuur en gelooft dat dit een goede investering is.

Waarom vindt GroenLinks het Cultuurhuis een goed idee?
Zaanstad presteert heel matig op cultureel gebied. Wij denken dat de bouw van een professionele culturele voorziening een positieve bijdrage kan leveren. De plek naast het station is goed bereikbaar voor iedereen en het gebouw kan een iconische uitstraling krijgen. We vinden dat er op cultureel gebied zeker voor jongeren op dit moment weinig te doen is in Zaanstad. Wij vinden het onze taak om niet alleen aan onze eigen culturele behoeften te denken, maar ook aan die van onze kinderen en toekomstige inwoners van Zaanstad.

Wat is het alternatief?
De Kultuurklutsers willen het liefst gebruikmaken van oude gebouwen die er nu al zijn. GroenLinks gelooft niet dat dat een goedkopere oplossing is.

Wat kosten die plannen dan van de Klutsers?
De Klutsers hebben zelf nooit een financieel plaatje getoond. Maar een zelfstandig poppodium kost algauw tussen de 10 en 15 miljoen euro. Daarnaast zou je de huidige panden ook voor nog eens 5 á 10 miljoen moeten aanpakken. Er zijn inmiddels al voor circa 4 miljoen aan voorbereidingskosten geïnvesteerd en de organisatie van een referendum kost ook ettelijke tonnen. Dan volgt er mogelijk ook nog een schadeclaim van enkele miljoenen van de NS, omdat de gemeenteraad in 2013 een deal heeft gesloten. Wij geloven niet dat Zaanstad goedkoper uit is als we de plannen van de Klutsers volgen. Bovendien is er geen meerderheid in de gemeenteraad voor deze plannen én is het geld voor deze plannen dus ook helemaal niet beschikbaar.

Wat gebeurt er als er genoeg handtekeningen zijn opgehaald?
Wanneer de Kultuurklutsers 5000 handtekeningen hebben verzameld, dan moet de gemeenteraad opnieuw besluiten of er een referendum kan worden georganiseerd. Enkele partijen (VVD, CDA) hebben al aangegeven dat ze sowieso tegen een referendum zijn. Het is al duidelijk dat er op z'n vroegst in augustus/september een referendum kan plaatsvinden. 

Wat is de waarde van het referendum?
Wanneer er een referendum wordt gehouden, is dat een raadgevend referendum. De gemeenteraad is volgens de referendumverordening niet verplicht de uitkomst op te volgen.

Gaat het referendum over een ja of nee tegen het Cultuurhuis?
Nee. De gemeenteraad heeft in grote meerderheid (30-8) in 2013 besloten dat er een Cultuurhuis moet komen tegenover het stadhuis. Een eventueel referendum zou hooguit kunnen gaan over de extra kredietaanvraag van 7,7 miljoen die vorig jaar aan de gemeenteraad is voorgelegd. Dit extra bedrag is onder meer bestemd voor meer duurzaamheid en een hogere kwaliteit van het gebouw.

Is het goed voor de Zaanse cultuur als het Cultuurhuis er niet komt?
De Kultuurklutsers vinden dat de huidige culturele voorzieningen voldoende zijn. GroenLinks is het daar niet mee eens. Wij vinden dat veel van de huidige panden niet meer van deze tijd zijn. En wij vinden bovendien dat er veel te weinig cultureel aanbod is voor bijvoorbeeld jongeren (tieners en twintigers). Wij vinden dat de Kultuurklutsers vooral voor hun eigen generatie actie voeren.

Verdwijnt De Fabriek als het Cultuurhuis er komt?
Nee. Op dit moment zit er een maatschappelijke bestemming op het gebouw. De kans is groot dat de horecagelegenheid in De Fabriek blijft en het mogelijk wordt omgevormd tot een cultureel centrum of debatcentrum. Ook bestaat de mogelijkheid dat er een zelfstandig filmhuis gevestigd blijft.

Wat gebeurt er met het gereserveerde geld als het Cultuurhuis niet doorgaat?
De 35,9 miljoen die nu gereserveerd is voor het Cultuurhuis, vloeit dan terug naar de algemene middelen. Nieuwe colleges besluiten dan wat er met het geld gaat gebeuren. Het is allerminst gezegd dat het bedrag aan cultuur besteed zal worden. Sterker nog, die kans is erg klein. Er blijft tenslotte een ‘lelijk gat’ tegenover het stadhuis bestaan, waar de gemeente invulling aan moet geven.

Worden culturele organisaties gedwongen om te verhuizen?
Nee. Er is de afgelopen jaren voortdurend en intensief overlegd met de culturele organisaties. In eerste instantie was er weerstand tegen de nieuwbouw, maar inmiddels zijn de organisaties enthousiast om te verhuizen. Zij behouden hun subsidies en de gemeente dekt de exploitatielasten van het Cultuurhuis. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er ook vrijwilligers zijn die het niet zien zitten, maar iedere verandering roept ook weerstand op.

Zijn de plannen voor een Cultuurhuis slecht voor de spreiding van cultuur?
Nee. Behalve Zaanradio, zijn alle organisaties die ernaartoe verhuizen op dit moment in Zaandam gevestigd. Als de plannen doorgaan, verhuizen ze naar een veel beter bereikbare locatie. Daarnaast vinden wij het belangrijk dat er culturele activiteiten blijven plaatsvinden in de rest van Zaanstad. Wij zijn bijvoorbeeld voor een klein Cultuurhuis als onderdeel van De Pelikaan, en voor een soort culturele dependance in Wormerveer.

Staat GroenLinks alleen in zijn opvattingen?
Zeker niet. Sterker nog, op dit moment is onze stem niet eens nodig voor een meerderheid. Alle huidige coalitiepartijen (VVD, D66, PvdA, CU, CDA en ZVI) zijn voor de bouw van een Cultuurhuis. En in een recent verleden stemde de SP er verdeeld over.

Is er verdeeldheid binnen GroenLinks (zoals werd gesuggereerd in een krantenartikel)?
Zeker niet. De fractie en het bestuur zijn altijd eensgezindheid geweest over de plannen voor het Cultuurhuis. Natuurlijk zijn er, zoals bij ieder onderwerp, leden die er anders over denken. Maar wij hebben geen signalen dat onze achterban er compleet anders over denkt.

Heeft u nog andere vragen en/of opmerkingen? Wij zijn te allen tijde bereid om met u het gesprek aan te gaan. Dat kan per e-mail, maar ook telefonisch.